strona główna > usługi > ortodoncja > higiena

ORTODONCJA

ORTODONCJA | KROK PO KROKU | PYTANIA
APARATY STAŁE | APARATY RUCHOME | HIGIENA

Dieta i higiena to dwa niezwykle istotne zagadnienia w czasie leczenia ortodontycznego, dlatego postanowiliśmy wyodrębnić je do oddzielnej zakładki.

DIETA Z APARATEM STAŁYM

Poniższe informacje, zalecenia i wskazówki są skierowane do pacjentów leczonych przy użyciu stałych aparatów ortodontycznych. Aparaty ruchome, zgodnie ze swoją nazwą, łatwo wyjąć zarówno przed jedzeniem, jak i późniejszym myciem zębów.

Osoby użytkujące ortodontyczne aparaty stałe powinny liczyć się z pewnymi ograniczeniami dietetycznymi. Mają one wpływ zarówno na przebieg samego leczenia ortodontycznego (na przykład poprzez częste odklejanie się zamków ortodontycznych) jak i ewentualne negatywne następstwa tego leczenia (na przykład

poprzez powstanie nowych ubytków próchnicowych). Ryzyko powyższych negatywnych sytuacji można zminimalizować przestrzegając określonych zaleceń dietetycznych. I tak osoby użytkujące aparaty stałe powinny unikać gumy do żucia, mimo jej potwierdzonych dobrodziejstw dla zębów. Guma do żucia może niestety odkleić zamki ortodontyczne lub nawet odcementować pierścienie. Niekiedy włożona do buzi z aparatem stałym guma do żucia nie da się już z niej tak łatwo wyjąć oblepiając aparat tak skutecznie, że niezbędna okazuje się pomoc lekarza ortodonty. Z tego samego względu należy unikać spożywania lepkich, ciągnących się pokarmów, na przykład toffi, cukierków typu "krówki" i innych podobnych. Tego typu słodycze oprócz ryzyka odklejenia elementów aparatu znacząco podnoszą ryzyko próchnicy, gdyż oblepiają zęby we wszystkich zakamarkach aparatu i trudno je stamtąd usunąć. Z tego też względu należy unikać wszelkiego typu oblepiających pokarmów z chipsami na czele, szczególnie jeśli nie mamy możliwości dokładnie oczyścić zębów bezpośrednio po ich spożyciu. Natomiast wszystkich zaskoczonych informacją o wysokiej próchnicogenności chipsów odsyłamy do wywiadu z naszym stomatologiem zamieszczonym w miesięczniku JOY.

Pacjenci ze stałymi aparatami powinni również unikać twardych pokarmów, takich jak orzechy, sezamki, twarde herbatniki i pieczywo. Spożywanie tego typu produktów niesie ze sobą ryzyko odklejenia zamka ortodontycznego i konieczności dodatkowej wizyty u lekarza ortodonty.

Należy także zwrócić uwagę, że ligatury (gumeczki, którymi mocuje się metalowy łuk do zamków ortodontycznych) mogą przebarwiać się pod wpływem silnie barwiących pokarmów i napojów, takich jak wino, czerwone buraki i ich przetwory, jagody i tym podobne. Będzie to szczególnie zauważalne w przypadku białych lub przezroczystych ligatur. Problem ten oczywiście znika wraz z kolejną wizytą u ortodonty i wymianą gumek na nowe.

HIGIENA ZĘBÓW Z APARATEM STAŁYM

Z dietą nieodłącznie wiąże się dbałość o higienę jamy ustnej i aparatu stałego. O ile właściwa higiena jamy ustnej jest bardzo ważna w ogólnej profilaktyce stomatologicznej, o tyle podczas leczenia aparatem stałym nabiera ona szczególnego znaczenia, a zaniedbania w tym zakresie niosą ze sobą poważne negatywne konsekwencje.

Mycie zębów z naklejonym aparatem stałym sprawia pewne trudności. Szczególnie trudno oczyścić powierzchnie zębów w bezpośredniej okolicy zamków ortodontycznych oraz przestrzenie międzyzębowe - te ostatnie ze względu na trudności z przełożeniem nitki dentystycznej nad metalowym łukiem aparatu. Przedstawiamy kilkanaście istotnych zaleceń dotyczących higieny zębów i aparatu podczas leczenia.

Przede wszystkim należy myć zęby po każdym posiłku. U osób z aparatami ortodontycznymi mycie zębów tylko rano i wieczorem to zdecydowanie za mało. Nieodłącznym ekwipunkiem pacjenta od momentu naklejenia aparatu powinna być szczoteczka do zębów i pasta, którą należy umyć zęby po posiłku w szkole lub w pracy.

Szczotkowanie zębów z ortodontycznym aparatem stałym.

U osób z aparatami ortodontycznymi szczególnie warta polecenia jest szczoteczka elektryczna, gdyż ułatwia ona oczyszczanie zębów. Producenci szczoteczek elektrycznych udostępniają też specjalne końcówki przeznaczone do czyszczenia zębów z naklejonym aparatem stałym.

Jak powszechnie wiadomo, szczoteczka oczyszcza jedynie dostępne dla niej powierzchnie. Dlatego należy również oczyszczać przestrzenie międzyzębowe przy użyciu nitki dentystycznej lub specjalnych szczoteczek, o których niżej. Zwykłą nitką jest to co prawda trudne i czasochłonne, ale nie jest niemożliwe.

Przeprowadzanie tego zabiegu codziennie może być uciążliwe, ale warto poświęcić piętnaście minut raz na kilka dni lub raz na tydzień - ważne, aby było to regularnie. Znacząco zmniejszymy w ten sposób ryzyko próchnicy w przestrzeniach międzyzębowych. Warto także rozważyć wykorzystanie dostępnych na rynku, w tym w Przychodni Stomatologicznej ANIDENT, specjalnych nici dentystycznych Oral-B SuperFloss, które charakteryzują się tym, że mają jeden koniec sztywny, umożliwiając przełożenie nitki przez przestrzeń międzyzębową ponad łukiem aparatu. Używając w tym celu zwykłej nitki dentystycznej należy ją najpierw "od przodu" przewlec nad łukiem aparatu, a potem wyczyścić przestrzeń międzyzębową tak samo, jak robi się to bez aparatu.

Wartym polecenia urządzeniem jest irygator stomatologiczny. Wytwarza on strumień wody pod ciśnieniem, którą pacjent płucze przestrzenie międzyzębowe operując w buzi specjalną końcówką. Irygator stomatologiczny to wciąż mało popularne, lecz doskonałe urządzenie uzupełniające codzienne zabiegi higieniczne, szczególnie polecane u osób użytkujących aparaty stałe, mosty protetyczne i implanty, ale polecane wszystkim.

Szczoteczka międzyzębowa ułatwia oczyszczanie przestrzeni pod aparatem stałym.

Szczoteczka międzyzębowa ułatwia oczyszczanie przestrzeni pod aparatem stałym.

Czyszczenie powierzchni zębów wokół zamków ortodontycznych oraz przestrzeni między zamkami umożliwiają specjalne szczoteczki ortodontyczne w postaci stożkowych wyciorków, przypominających te do czyszczenia wnętrza butelek. Występują one w wielu odmianach, na przykład firma Oral-B robi szczoteczki o trzonku typowym jak dla zwykłych szczoteczek, ale z wymiennymi stożkowymi końcówkami. Z kolei firma TANDEX robi tego typu szczoteczki z krótkimi uchwytami, które trzyma się w dwóch palcach. Różne rozmiary szczoteczek TANDEX pozwalają na ich stosowanie również u osób, u których występują szerokie szpary między zębami.

Szczoteczki międzyzębowe ułatwiają higienę przestrzeni międzyzębowych
u osób z aparatem stałym
Kliknij aby powiększyć animację

Aby poprawić doczyszczanie powierzchni przy zamkach praktykuje się szczotkowanie zębów na wizycie u ortodonty. Po zdjęciu starego łuku, a przed założeniem nowego pacjent ma możliwość dokładniejszego wyszczotkowania zębów. Z tego względu należy pamiętać, aby zawsze na wizycie ortodontycznej mieć przy sobie szczoteczkę do zębów i pastę.

Uzupełnieniem codziennej domowej higieny powinny być płyny do płukania jamy ustnej i zębów z oferty szeroko dostępnej na rynku. Dostępnych jest wiele płynów dedykowanych pacjentom z aparatami stałymi, ale także zwykłe płyny doskonale spełnią swoją rolę. Należy jednak szczególnie podkreślić, że płukanie jamy ustnej płynem nigdy nie zastąpi dokładnego ich wyszczotkowania. Tylko mechaniczne szczotkowanie zębów i aparatu skutecznie usuwa płytkę nazębną, a działanie płynu ma jedynie charakter uzupełniający - poprzez działanie bakteriobójcze i wzmacniające szkliwo ze względu na zawartość fluoru.

Codzienne zabiegi higieniczne przeprowadzane przez pacjenta we własnym zakresie powinny być okresowo uzupełniane o profesjonalne zabiegi z zakresu profilaktyki stomatologicznej. Do takich zabiegów należy piaskowanie zębów, które u osób użytkujących aparaty stałe powinno być wykonywane raz na trzy miesiące. Piaskowanie zębów usuwa zgromadzony osad i przebarwienia, szczególnie łatwo widoczne wokół zamków ortodontycznych. Po piaskowaniu zębów wskazana jest aplikacja lakieru fluorowego. Lakierowanie zębów wzmacnia je przed próchnicą i uławia remineralizację już częściowo zdemineralizowanych miejsc. Oba te zabiegi minimalizują ryzyko nowych ubytków próchnicowych po zdjęciu aparatu i zakończeniu leczenia ortodontycznego. Zarówno piaskowanie zębów jak i lakierowanie powinny być również wykonane na koniec, po zdjęciu aparatu.

HIGIENA APARATU RUCHOMEGO

Jak wspomniano powyżej, możliwość wyjęcia aparatu z buzi umożliwia bezproblemowe przeprowadzenie zabiegów higienicznych jamy ustnej i zębów. Jednak sam fakt noszenia aparatu ruchomego lub płytki retencyjnej - najczęściej przez wiele godzin dziennie - sprawia, że niektóre okolice zębów będą bardziej podatne na próchnicę ze względu na przedłużony kontakt z płytką nazębną i łatwiejsze jej zbieranie się. Dlatego w przypadku użytkowania aparatów ruchomych również zaleca się mycie zębów po każdym posiłku, nitkowanie przestrzeni międzyzębowych raz na dobę, używanie płukanek do jamy ustnej oraz regularne wykonywanie profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych takich jak piaskowanie i lakierowanie zębów.

Oddzielną bardzo istotną kwestią jest właściwa higiena samego aparatu ruchomego (płytki retencyjnej) należy ją dokładnie czyścić przynajmniej raz na dobę szczoteczką do zębów lub specjalną szczoteczką do czyszczenia aparatów ortodontycznych lub protez. Pomocne mogą być też tabletki musujące do czyszczenia protez i aparatów ortodontycznych, jednak należy podkreślić, że nie zastąpią one mechanicznego czyszczenia szczoteczką. Umytą płytkę należy przechowywać w suchym i przewiewnym miejscu, najlepiej w specjalnych dedykowanych ku temu pudełkach z dziurkami - zapytaj o nie swojego ortodontę. Nie wolno przechowywać aparatów ruchomych w wodzie.

Zobacz również:

do góry

		*ORTODONCJA*
ANIDENT Warszawa Ursynów ul. Belgradzka 12 tel. 507 300 900, tel. 22 436 61 23
		UMÓW WIZYTĘ - TEL. 507 300 900